Search Results

Stay up to date with the latest interviews with the NAU in the media. Mediadekking Radio Onderhoude TV/Video-onderhoude Bly op hoogte van wat in die media gebeur. Radio Onderhoude Kanaal 7 - Landbou Aktueel 14 Mei 2025 Danie van Vuuren v ertel vir ons van die jaarlikse verhoging van grootmaat elektrisiteitstariewe, wat op 1 Julie 2025 in werking sal tree. 00:00 / 03:53 NBC Radio - Hermien Coetzee 24 September 2022 Danie van Vuuren - Bedrogslenters / Scams 00:00 / 10:27 NBC Radio - Hermien Coetzee 24 September 2022 Danie van Vuuren - Bedrogslenters / Scams 00:00 / 09:54 NBC Radio - Hermien Coetzee 24 September 2022 Danie van Vuuren - Bedrogslenters / Scams 00:00 / 13:05 NBC Radio - Hermien Coetzee 24 September 2022 Danie van Vuuren - Bedrogslenters / Scams 00:00 / 10:37 Kanaal 7 17 Mei 2025 Wat is tans op die landbouhorison? Skakel Saterdagoggend om 06:00 in op Kanaal 7 se Landbou Joernaal, waar verskeie fasette van landbou bespreek sal word: NamAgri bied op 9 Junie verskeie plase op veiling aan. Alex McDonald gee besonderhede oor die Kempton/Keib-plase in die Blumfelde-omgewing, wat apart en saam opgeveil sal word. Die Northern Select-veiling vind Donderdag, 5 Junie plaas en Silvia van Biljon gesels daaroor. In Landbouweekblad is daar onder meer artikels oor finansies, ekonomie en politiek – Jasper Raats gee ’n oorsig hiervan. Luister na al die vorige episodes van Landbou Joernaal op Kanaal 7hier . Funkhaus Namibia - Farmer-Infos 09. Mai 2025 Dr Anselm Voigts spricht über Brucellose. 00:00 / 05:53 Die Farmer-Infos gibt es jeden Freitag um 16:15, Samstags zwischen 13:15 und 14:00 und Montags um 07:15 bei Funkhaus Namibia. Radio Interviews TV/Video-onderhoude Agri Monitor - NMH 20 September 2022 Die Landbouvooruitskouingskonferensie vind op 5 Oktober plaas en Tanja Dahl van die Namibië Landbou-unie (NLU) vertel meer van die interessante en leersame voorleggings op die program. Pannar se Petrus van Rooyen gesels deur die Grootfontein Oesfees met vervaardiger oor diversifikasie – die voordele, maar ook die uitdagings verbonde aan verbonde. Agri Monitor - NMH 20 September 2022 Die Landbouvooruitskouingskonferensie vind op 5 Oktober plaas en Tanja Dahl van die Namibië Landbou-unie (NLU) vertel meer van die interessante en leersame voorleggings op die program. Pannar se Petrus van Rooyen gesels deur die Grootfontein Oesfees met vervaardiger oor diversifikasie – die voordele, maar ook die uitdagings verbonde aan verbonde. Agri Monitor - NMH 20 September 2022 Die Landbouvooruitskouingskonferensie vind op 5 Oktober plaas en Tanja Dahl van die Namibië Landbou-unie (NLU) vertel meer van die interessante en leersame voorleggings op die program. Pannar se Petrus van Rooyen gesels deur die Grootfontein Oesfees met vervaardiger oor diversifikasie – die voordele, maar ook die uitdagings verbonde aan verbonde. TV/Video Interviews

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Suidelike Dwergstruik Savannah. ONDERNEMING Organiese produksie van aangepaste skape deur hoëdigtheidbeweiding, voorheen ook toerisme. EIENDOMSGROOTTE 18 716 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Hoogs vrugbare, diverse geologiese landskap; hoë biodiversiteit van plantegroei. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Gemiddeld 150 mm; laagste 25 mm; hoogste 283 mm (Gemiddeld oor die afgelope 10 jaar 125 mm). HOOGTE 1 370 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit; voltydse bestuur MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Gedurende die droogtetydperk in die 1980’s het Jörg by homself gedink: Moet dit regtig so wees? Of moet dit maklik wees, soos dit in die Bybel beskryf word? Dit was ’n stresvolle, neerdrukkende en swaar tyd. HOOFINNOVASIE Die teel van hoogs aangepaste skape; hoë digtheid selektiewe beweiding vir 3 weke en herstelperiode van twee jaar to stel reënonafhanklike dwergstruike in staat om te herstel. Volledig herstelde hoogs smaaklike struike gereed vir weiding en meerjarige meerjarige grasses. Voervoer vir diere: Die gemiddelde hoeveelheid beskikbare gras en bosse in kilogram per hektaar is onderskeidelik 571 en 296 wat ’n totaal van 867 kg/ha voer aan die vee beskikbaar stel. Boomdigtheid: Die gemiddelde houtagtige boomdigtheid is 1 007 TE/ha (boomekwivalente per hektaar). Biodiversiteit: Die gras- en boskomponent bestaan onderskeidelik uit 22 en 7 spesies. Die biodiversiteit-indeks van die plaas is ’n medium waarde (0.5) wat aandui dat ’n paar spesies die grasse en bosse op die plaas begin oorheers. Sleutel resultate Tussen 2013 en 2021 was die gemiddelde reënval 106 mm en tog het die bestokking oor nege jaar bo 7 kg/ha gebly en teen 2021 tot 10 kg/ha gestyg Sommige klein kampies het aanvanklik twee tot drie dae se weiding vir 200 skape voorsien; nou, voorsien hulle 300 skape vir drie weke van kos. Sedert 1974 is die plaas se plantgesondheid en biodiversiteit in die beste toestand nog. Ooie wat 45 kg weeg produseer 123% lammers per ooi per jaar; en lammers word op 17 kg op 4 tot 4.5 maande oud geslag. In die afgelope tien jaar se droë siklus het die plaas se veerkragtigheid verbeter: dit was selde nodig om vee te onttrek en net ’n paar baie ou skape het gevrek. Meerjarige grasse en bosse het tydens die droogte toegeneem. ’n Winsgewende bykomende inkomste is verseker deur veldramme van die plaas af te verkoop. Lek word slegs gebruik as ’n aanwyser vir die weidingkwaliteit van kampe en om te bepaal wanneer om kampe te wissel. Geen parasiete nie, dus geen dosering nie; geen inspuitings nie (behalwe vir twee Brucella-spesies); en geen veewagters is nodig nie. Boerdery is doeltreffend en vreedsaam. Plaas Dabis Suid Jörg en Michelle Gaugler se passie is om die plaas in ’n beter toestand te laat as wat hulle dit ontvang het. Hulle bou voort op sy pa se pogings. Sleutel wenke As jy boer in ’n gebied waar voerbosse ’n groot komponent is, soos in die suide, oorweeg die volgende wenke: 1. Beveilig jou grensheining teen roofdiere; hou dit in stand. 2. Beheer roofdiergetalle in kampe om veeverliese te verminder. 3. Verminder die getal troppe soveel as moontlik. 4. Gebruik ’n herstelperiode van twee jaar wat nie afhanklik van reën is nie en gebaseer is op die voerbosse. 5. Begin met diere wat kwaliteit genetiese kenmerke het (byvoorbeeld vroegryp en tropgebonde). 6. Verwyder lammers so gou moontlik om die ooie te laat herstel. Dit stel ooie wat 45 kg weeg in staat om 150% lammers per ooi per jaar te produseer; en lammers word geslag op 17 kg wanneer hulle 4 tot 4.5 maande oud is. 7. Trek voordeel uit diereprestasie dwarsdeur die jaar. Laat die ramme die heel jaar saam met die ooie loop. Dit lei daartoe dat sowat 60% van die lammers in Junie aankom en die res deur die jaar, wat deurlopend goeie kontantvloei verseker. 8. Ondersoek praktyke om soveel as moontlik reënwater terug te hou op jou grond. Benaderings VEERKRAGTIGHEID VAN DIE PLAAS Ekologiese en finansiële veerkragtigheid is bereik tydens en ná die 2019-droogte. Geen onttrekking van kernskaapkuddes het plaasgevind nie en ’n minimum van 7 kg/ha vee is deur die droogte gehandhaaf en het goed herstel sedert die droogte tot 10 kg/ha in 2022. GELDMAAK POTENSIAAL VAN DIE PLAAS ’n Gemiddeld van 123% speenlammers is deur die nege jaar tydperk gehandhaaf. Dit dui op ’n gesonde, lewensvatbare besigheid. KEUSE VAN DIER/E Goed aangepaste, vroegryp diere word geteel wat beperkte insette vereis. Die huidige kudde is gekruis met ongeveer 40% Swartkop Persie. Hulle het ’n goeie temperament; vaar goed in droogtes; is doeltreffende vreters; en het ’n sterk tropinstink (m.a.w. hulle wei bedags uitgestrek, maar vorm snags groot groepe wat help om roofdiere af te skrik).

KONTAK Dankie vir jou belangstelling in die NLU. Om ons te kontak, kontak ons asseblief via: Indien Dankie dat jy ingedien het. Adres AgriHuis Cnr Robert Mugabe & Sinclair Streets Windhoek NAMIBIË [email protected] Tel +264 61 237 838

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Mopanie en Doringveld Savannah. ONDERNEMING Beeste en bokke (3600 ha) en wild (1400 ha). EIENDOMSGROOTTE 5001 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Droë noordwes met ’n mate van bosindringing. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Gemiddeld (sedert 1934 tot op datum) 290 mm; laagste 87 mm; hoogste 932 mm. HOOGTE 1200 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit; deeltydse bestuur MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Die droë landskap en veranderlike aard van reënval het aanpassings genoodsaak. HOOFINNOVASIE Om met klein- tot mediumraam plaasaangepaste diere te boer en hoëdigtheid vinnige bewegings in die reënvalseisoen en stadiger bewegings in die droë seisoen toe te pas. Verskeie indringerbosspesies sterf natuurlik ná die sewe jaar lange droogte. Kaal kolle is besig om toe te groei en meerjarige grasse keer stadig terug volgens hierdie bestuursbenadering. Sleutel resultate Van 1993 tot 2013 het die bestokking voortdurend toegeneem van 3.2 kg/ha tot 12 kg/ha (200 beeste, 120 skape, 100 bokke), voordat die 2013-2019 droogtetydperk begin het. Die bestokking het in 2013-2019 se droogtetydperk tot 5 kg/ha afgeneem. Die kernbok- en beeskuddes het egter dié sewe jaar lange droogte (ergste sedert 1930) oorleef en herstel vinnig. Kuddebou is aan die gang. In ander droogtes in die verlede het bestokking teruggesak tot nul en moes telkens van voor af begin word. Kaal kolle het begin toegroei en meerjarige grasse (bloubuffel en Anthephora spp.) keer terug. Sedert 2000 vind ’n natuurlike afsterwing van verskeie houtagtige indringerspesies plaas, insluitend Acacia reficiens, Terminalia prunioides en Dichrostachys cinerea. Dit lyk egter of Colophospermum mopane onaangeraak bly. Roofdierkwessies word aangespreek deur kleinvee bedags op te pas en saans te kraal. Kalwers slaap vir vier maande in die kraal. Plaas Tsuwandes Frank en Katrin Bockmühl boer deeltyds met vasberadenheid om sukses op hul familieplaas in die droë noordweste te behaal. Grondherlewing is die hoofbeginsel, maar wanneer daar geen reën is nie, is daar geen groei nie. Sleutel wenke Om met vee te boer in gebiede met lang droogteperiodes en ’n hoogs wisselende reënval, moet jy uiters goed aangepaste diere met ’n klein- tot mediumraam hê wat die bestaande bosse kan benut. Inheemse bokke van noordwestelike Namibië is goed aangepas en goed geskik vir hierdie tipe omgewing. Verwag droogtes ná verskeie goeie jare en reageer vinnig. Raak vroegtydig van diere ontslae om sodoende die kernkudde deur die droogte te kry. Beplan hoofsaaklik ná van die reënseisoen. Neem voortdurend waar wat met die gras en die diere gebeur en kommunikeer met jou werkers. . In hoëgradiëntgebiede is dit belangrik om erosie te bestuur en reënwater op die plaas te hou vir beter weiding. Bestuur roofdiere deur tropgebonde diere aan te hou, kleinvee en kalwers snags te kraal, honde by die kleinvee aan te hou en goeie veewagters aan te stel. Brand in hierdie lae en wisselvallige reënvalgebiede met vlak grondsones is uiters skadelik. Die rots word warm en maak baie gevestigde wortels dood. Die blootgestelde grond ná brand word kwesbaar en arm. Wanneer ’n brand uitbreek, moet dit so vinnig as moontlik geblus word en produsente moet hulle van doelbewuste brandpraktyke weerhou. Benaderings VEERKRAGTIGHEID VAN DIE PLAAS Bestokking het mettertyd tot 12 kg/ ha toegeneem. Tydens die sewe jaar lange droogte (2013-2019) het die aangepaste beesen bokkernkuddes tot 6 kg/ha verminder, en dan vinnig herstel tot 10 kg/ha teen 2022. As die werklike oppervlakte ná die 2021-brand ingesluit word, is die bestokking vir 2021 en 2022 onderskeidelik 11.5 kg/ha en 13.7 kg/ha. Vorige uitgerekte droogtes het gelei tot die totale verwydering van alle vee. GELDMAAK POTENSIAAL VAN DIE PLAAS Reënvalpatrone illustreer dat langdurige droogtes elke 15 tot 20 jaar voorkom. Vinnige onttrekking en goed aangepaste diere is noodsaaklike vereistes om hierdie ongunstige toestande te oorleef. Die plaas se reënvalrekords toon ’n 30 mm-afname in gemiddelde jaarlikse reënval sedert die 1930’s KEUSE VAN DIER/E In 1993 het Frank die plaas oorgeneem en Bonsmarakoeie en -bulle ingebring. Ongelukkig het hulle nie goed gevaar nie en lekkoste was hoog. Al die osse is in 1996 verkoop. In 2005 is die Bonsmara-koeie opgegradeer met Nguni- en Sanga-bulle van medium tot klein raamgroottes; en in 2010 is inheemse bokke (Himba-Appels) ingebring. Hierdie aanpassings was deurslaggewend vir die voortbestaan van vee tydens die onlangse droogte. Bulle en ramme loop die hele jaar saam met hul troppe wat voorsiening maak vir twee kalf- en lamseisoene. Soms word ramme teruggehou om lamtyd tydens droë toestande te beperk.

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Noordelike Doringveld. ONDERNEMING Beeste en 'n bietjie wild. EIENDOMSGROOTTE 6830 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Erg bebos met aggressiewe spesies; hoë reënval met bietjie ryp GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Gemiddeld is 524 mm; laagste was 220 mm; hoogste was 1 180 mm VERHOOGING 1520 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit; voltydse bestuur. MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Bosindringing het veeboerdery minder winsgewend gemaak. HOOFINNOVASIE Bosbeheer en beplande beweiding. Sleutel resultate Oor die tydperk van 28 jaar (1987-2014) het die beesproduksie met 60% toegeneem (8 kg/ha tot 13 kg/ha) en die bestokking met 52% (23 kg/ha tot 35 kg/ha). Hierdie resultate is alles bestuur-, bosuitdunning- en reënvalverwant (die reënval het oor dieselfde tydperk met 21% toegeneem). Bestryding van bosse bly die sleutelprioriteit. Daar is wegbeweeg van swaar koeie met "goeie" genetika aangesien dit vereis dat ’n mens ligter moet bestok en hulle produseer minder kalwers wat ’n afname in produksie per hektaar tot gevolg het. Hy gebruik nou bulle wat vir vet, vroegryp diere sorg. Plaas Hamburg Peter en Sieglinde Zensi is besig om te onttrek uit die aktiewe bestuur van die plaas, maar sien ’n toekoms in geenbewerking en dekgewasverbouing, asook die beplanting van 10% van die grond onder bloubuffel (Cenchrus sp.) vir weiding en grasbale tydens droogtes. Sleutel wenke As jy nie die bos doeltreffend beheer nie, sal jy selfs in hierdie hoë-potensiaal gebiede met goeie gronde en hoë reënval bankrot speel. Die toekoms lê in verskerpte bestuur soos wat in die Plaas Venus-gevallestudie gedoen word. Op ander plase kan aktiewe bosbeheer nodig wees, tesame met weiveldbestuurspraktyke en die aanplant van bloubuffelgras op 10% van jou plaas. Beweeg weg van swaar koeie met ’goeie’ genetika. Gebruik eerder bulle wat vet, vroegryp diere gee. Baie boere het oorbestok ter wille van kilogramme. Gevolglik het hulle agteruitgeboer weens swak diereprestasie. Moet nooit kompromieë aangaan wat diereprestasie betref nie. Die keuse van produksiestelsel is ook markverwant. As markte moeilik bly, sal meer boere na speenkalfproduksie oorskakel wat ’n hoër risiko inhou. Osproduksie behels ’n laer risiko. Dit maak voorsiening vir beter droogtebeplanning en makliker onttrekking deur die reënvalseisoen en die beskikbaarheid van gras te monitor. ’n Koeios-produksiestelsel moet konserwatief bestok word. ’n Speenkalfproduksiestelsel is moeiliker omdat dit goeie koeibestuur vereis. Dit behels ook ’n hoër risiko omdat dit moeilik is om koeie te verkoop gedurende droogtes. Ontleed jou plaas se seisoenale reënvaldata. As die hoeveelheid reënval teen einde Januarie minder as 50% van die gemiddelde is, verkoop dadelik vee. Teen huidige koste benodig jy 1 000 ha op ’n beesplaas om in een kind se behoeftes te voorsien. Dit illustreer dat ons meer intensief moet boer en ons moet fokus op herlewingsmaatreëls wat mekaar aanvul. Bos sal ’n probleem bly tensy dit hanteer word. Wildgetalle is ’n daadwerklike probleem vir bestuur en hul getalle moet in toom gehou word. Benaderings VEERKRAG VAN DIE PLAAS Ekologiese en finansiële veerkragtigheid van 1987 tot 2014: Die bestokking het met 52% van 23 kg/ha tot 35 kg/ha toegeneem. GELDMAAK POTENSIAAL VAN DIE PLAAS Van 1987 tot 2014 het diereproduksie van 8 kg/ha tot 13 kg/ha toegeneem wat dui op ’n gesonde, lewensvatbare besigheid. Die reënval het oor die tydperk van 28 jaar met 21% toegeneem. KEUSE VAN DIER/S Oor die 28 jaar het die speenverhouding afgeneem wat daarop dui dat ’n verlies aan doeltreffendheid plaasgevind het, ten spyte van verhoogde produksie per ha. As gevolg hiervan het Peter wegbeweeg van swaar koeie met ’goeie’ genetika aangesien hulle vereis dat jy ligter moet bestok en hulle produseer minder kalwers wat ’n afname in produksie per hektaar tot gevolg het. Hy gebruik nou bulle wat vet, vroegryp diere gee.

Uitvoerende Raad Uitvoerende Raad van die NLU

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Oostelike Sandveld. ONDERNEMING Beesproduksie met bietjie wild. EIENDOMSGROOTTE 9764 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Matig aggressiewe bosverdigting; sanderige gronde; ryp. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Oor die afgelope 55 jaar was die gemiddeld 365 mm; laagste was 147 mm; hoogste was 850 mm. HOOGTE: 1200 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit; voltydse bestuur. MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Toe die Metzgers die plaas in 1995 oorgeneem het, het hulle met kleinvee by die opstal en beeste in groter kampe geboer. Met verloop van tyd het hulle egter opgemerk dat die dieregetalle afneem en grasproduksie elke jaar verminder. Iets moes gedoen word anders gaan hulle besigheid tot niet. HOOFINNOVASIE : Split ranch-benadering Voervoer vir diere: Die gemiddelde hoeveelheid beskikbare gras en bos in kilogram per hektaar is onderskeidelik 805 en 446 wat ’n totaal van 1 251 kg/ha voer aan die vee beskikbaar stel . Boomdigtheid: Die gemiddelde houtagtige boomdigtheid is 2 234 TE/ha (boomekwivalente per hektaar). Biodiversiteit: Die gras- en boskomponent bestaan uit onderskeidelik 15 en 11 meerjarige spesies. Die biodiversiteit-indeks van die plaas is ’n medium waarde (0,5) wat daarop dui dat ’n paar spesies die gras- en boskomponent wat op die plaas groei, begin oorheers. Sleutel resultate Die split ranch-benadering bied ’n goeie raamwerk. Deur by die reëls en breë beginsels te hou, is dit maklik om te bestuur en stresvry. Geen verliese weens roofdiere as gevolg van ’n konstante menslike teenwoordigheid en daaglikse beweging deur die kampe waar vee wei nie; kalwers word vroeg reeds hanteer om die reuk van mense oor te dra; donkies vergesel koeie in kalftyd. Produksie per hektaar was van 2011 tot 2022 tussen 7.5 en 8.3 kg/ha. Besettingskoers was 78% oor die tydperk van twaalf jaar met beperkte lekvoorsiening. Geen lek met ureum word gegee nie. Tydens die droogte in 2019 moes 40% van die kudde uitgeskot word en herstel tans goed ná die droogte. Die hulpbronbasis verbeter met die terugkeer van meerjarige plante en veerkragtigheid het toegeneem. Beperkte verliese weens giftige plante; minimale bosluisbeheer word vereis as gevolg van lang rusperiodes. Geen groot infrastruktuurkoste word vereis nie en ander koste bly dieselfde. Sommige besparings is moontlik as gevolg van laer lek- en bosluisbeheerkoste. Plaas Molly Mario en Karin Metzger bedryf die afgelope 11 jaar ’n suksesvolle beesboerdery met behulp van die split ranch-benadering. Sleutel wenke Die split ranch-benadering is ’n goeie benadering. Dit maak voorsiening vir die vereenvoudiging van bestuur. Hoewel dit ook geskik is vir deeltydse boere, glo ons dat die benadering vereis dat jy teenwoordig moet wees. Kry kundige advies wanneer jy begin. Dit is duur maar die moeite werd. Begin as ’n naweekboer met ’n bykomende bron van inkomste totdat jy jou kudde gebou het en die boerdery gevestig het, beweeg dan na voltydse bestuur. Alternatiewelik kan jy ’n plaas huur om veegetalle op te bou, en dan ’n plaas koop. Neem goeie, betroubare personeel in diens en ondersteun hulle goed. Die beeswagters moet ervare en toegewyd wees; jy moet hulle egter ook motiveer, toesig hou en ondersteun. Daar moet presiese en ferm roetines wees waarby almal hou, op ’n daaglikse, weeklikse en maandelikse basis. Die split ranch-benadering is maklik, maar dit beteken nie dat jy by die huis kan sit nie – jy moet steeds weet wat aangaan en beheer oor die plaas uitoefen. Dit is baie belangrik om tussen jou beeste te beweeg, om ’n teenwoordigheid in die kampe te hê, om die grense om te ry en bewegings na te gaan, om die beeste ten minste een keer per maand te tel, en om dié wat vermis word, op te spoor. Teenwoordigheid skrik roofdiere af! Die split ranch-benadering bied ’n goeie raamwerk, maar jy moet by die reëls en breë beginsels hou. As jy wysigings aanbring, moet dit op ’n weldeurdagte, gestruktureerde manier gedoen word en nie uit paniek nie. Wildgetalle moet laag gehou word om herstel moontlik te maak. Wanneer jy begin, moenie te streng selekteer nie. Hou koeie om sodoende die getalle op te stoot en die kontantvloei aan te help. Later kan ’n mens strenger selekteer. Benaderings RESILIENCE VAN DIE PLAAS Ekologiese en finansiële veerkragtigheid tydens en ná die 2019-droogte. Die bestokking is regdeur die droogte in 2019 op 36 kg/ha gehandhaaf. GELDMAAK POTENSIAAL VAN DIE PLAAS ’n Gemiddeld van 80% kalfpersentasie van 2020 tot op datum. Die gemiddelde lewende gewig wat sedert 2019 op die plaas geproduseer is, was 12,4 kg/ha. Albei hierdie faktore dui op ’n gesonde, lewensvatbare besigheid. KEUSE VAN DIER/E Seleksie is vir vroegryp diere met hoë vrugbaarheidsyfers wat geskik is vir die plaas se toestande. Alle geselekteerde teelbulle moet mediumraam, vroegryp diere wees wat vinnig gewig optel en kondisie behou in die droë seisoen. Dekseisoene is aangepas volgens beskikbare hoë kwaliteitweiding van Maart tot Mei en van Oktober tot Desember. Kalfseisoene is van Desember tot Februarie en weer Junie tot September.

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Oostelike Sandveld. ONDERNEMING Ultrahoëdigtheidbeweiding (UHDG) beesboerdery met aangeplante weiding sowel as veld; koeikalf-, speenkalf- en osproduksiestelsel. EIENDOMSGROOTTE 7 400 ha (insluitend 690 ha bloubuffel en gemengde graslande). FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Sanderige area met matig aggressiewe bosverdigting en ryp. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Gemiddeld 483 mm, laagste 250 mm, hoogste 900 mm (2000-2022). HOOGTE 1580 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit (Kühl/Rösemann-familie), voltydse bestuur. MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Nadat die Rösemanns die plaas in 2018 oorgeneem het, het hulle besluit om beeste te verkoop om die bestokking tot volhoubare perke aan te pas en die ultrahoëdigtheidbeweiding (UHDG) benadering toe te pas HOOFINNOVASIE Ultrahoëdigtheidbeweiding op aangeplante bloubuffelweiding in die groeiseisoen en op veld in die nie-groeiseisoen, terwyl ’n goed aangepaste kudde gevestig word wat nie-selektief wei nie. Voervoer vir diere: Die gemiddelde hoeveelheid beskikbare gras en bos in kilogram per hektaar is onderskeidelik 1 391 en 454 wat ’n totaal van 1 845 kg/ha voer aan die vee beskikbaar stel. Boomdigtheid: Die gemiddelde houtagtige boomdigtheid is 1 111 TE/ha (boomekwivalente per hektaar). Biodiversiteit: Die gras- en boskomponent bestaan onderskeidelik uit 12 en 9 spesies. Die biodiversiteit-indeks van die plaas is ’n medium waarde (0,6) wat daarop dui dat ’n paar spesies die grasse en bosse wat op die plaas groei, begin oorheers. Sleutel resultate Kon ’n goed aangepaste kudde deur die 2019-droogte handhaaf Verbeterde beesprestasie. Verbeterde grondbedekking en grasproduksie. Toename in winsgewendheid. Plaas Tokat Dit is Detlev en Stephanie Rösemann se leuse: Beplan en begin dan. Moenie te lank huiwer nie. Weet waarheen jy wil gaan, begin met wat jy het, doen wat jy kan en verbeter soos jy aangaan. Sleutel wenke As jy UHDG beoefen, word daaglikse besoeke aan die veetroppe vereis om te verseker dat die beeste vol (goed gevoer) is en die toepaslike versorging ontvang, wat lei tot behoorlike liggaamskondisie, goeie gesondheid en blink pelse. UHDG is nie ’n kitsoplossing nie; ’n gefokusde ingesteldheid en die nodige geduld sal egter lonende resultate meebring. Beplan vooruit om voorsiening te maak vir wat nodig is met betrekking tot diere en infrastruktuur (of die vervanging daarvan). Doen vooraf deeglike finansiële beplanning om hierdie uitgawes te hanteer. Belê vroegtydig in welvaartgenererende uitgawes: genetika (goeie beeste), hanteringsinfrastruktuur, waterstelsels, en dergelike. Enige weidingbestuurbenadering moet in harmonie werk met die tipe bees wat gebruik word; daarom moet die keuse van die gepaste genetika van die begin af ’n prioriteit wees. Maak seker jy het vroegryp, goed aangepaste vee – hulle is die sleutel tot jou sukses. Aangepaste beeste vreet wel bos en presteer baie goed daarop. Probeer sover as moontlik om aangepaste bulle in jou onmiddellike omgewing te koop. Weens weidingdruk is ’n laer dragtigheidsyfer ’n gegewe, vergeleke met konvensionele boerderypraktyke. Hierdie laer dragtigheidsyfer word egter geneutraliseer deur hoër bestokking. Om ’n volhoubare beesboerdery te bedryf fokus op die kombinasie van faktore vir ’n ’produk’ wat optimale wins per ha genereer. Vermy slaggate soos om beste individuele gewig of prys per dier te probeer najaag. Benaderings VEERKRAGTIGHEID VAN DIE PLAAS Ekologiese en finansiële veerkragtigheid is tydens en ná die 2019-droogte bereik. Bestokking het sedert 2018 van 25 kg/ha tot 41 kg/ha toegeneem. GELDMAAK POTENSIAAL VAN DIE PLAAS ’n Gemiddelde kalfpersentasie van 62% is behaal sedert 2019. Die lewende gewig wat op die plaas geproduseer is, het toegeneem van 6 kg/ha tot 15 kg/ha sedert 2018. Die kalfpersentasie is laag, maar die Rösemanns meen dit word uitgebalanseer deur die verhoogde bestokking. KEUSE VAN DIER/ E Die basiese beginsel van beesseleksie word toegepas, is om daardie diere wat reproduseer terug te hou, ongeag van ras en voorkoms. Die meeste van die tyd bied hierdie diere die ’volle pakket’ met die beste liggaamskondisie wat spruit uit nie-selektiewe beweiding.

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Benaderings Plaasfeite BESKRYWING Noordelike Doringveld. ONDERNEMING Beesproduksie op aangeplante weiding en duine; sorghum en grondbone as dekgewas/kontantgewas. EIENDOMSGROOTTE 5258 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA : Baie aggressiewe bosverdigting; bietjie ryp. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Gemiddeld: 450 mm. VERHOOGING 1230 meter bo seespieël BESIT OF HUUR Besit; voltydse bestuur HOOFINNOVASIE : Meganiese skoonmaak van landerye; handaanplanting van bloubuffel (Cenchrus sp.) in kampe. MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Ná die uitbreking van bek-en-klouseer in 1961 was dit droogte. Aangesien die plaas vol bestok was en geen verkope moontlik was nie, het dit die grondslag gelê vir die bosindringing. In die goeie reënjare van die 1970’s het die bosse ontplof en uiteindelik die plaas oorgeneem. Die bestokking van die plaas het gedaal, wat groot finansiële implikasies veroorsaak het – tot so ’n mate dat iets gedoen moes word. ’n Digte, aggressief beboste area (links). ’n Skoongemaakte bloubuffelland waar stompe ook verwyder is – tans ’n hoogs produktiewe bloubuffelarea (regs). Sleutel resultate Nadat ’n baie suksesvolle manier ontwikkel is om landerye meganies skoon te maak en bloubuffelweiding te vestig, beskou die familie nie chemiese behandeling as die regte metode nie 1000 hektaar bloubuffelweiding is gevestig. Uit ondervinding is geleer dat ontbossing gevolg deur aanhoudende beweiding daartoe lei dat die bos ná agt jaar terugkeer Om die stryd te oorkom om by te bly met die produksie van bloubuffel, word ’n hoëdigtheid, vinnige wisseling van diere ondersoek om bloubuffel-groei in die groeiseisoen te handhaaf. Wanneer die bloubuffelweiding verswak word, word dit eers met grondbone herplant, en dan met sorghum in die volgende seisoen wat bewei word voordat dit weer met bloubuffel aangeplant word. Ons bestokking en digthede was te laag en ons herstelperiodes te lank om die bloubuffel doeltreffend te stimuleer en hulle in ’n produktiewe groeitoestand van hoë gehalte te hou. Plase met soortgelyke reënval in Suid-Afrika beoog om 200 kg/ha te produseer op bloubuffelweiding wat 15 jaar gelede gevestig is. Met 1 000 ha bloubuffel wat reeds op die plaas Blystroom gevestig is, is die potensiaal geweldig groot, selfs al kan net ’n kwart hiervan bereik word. Plaas Blystroom Dawie Kok. Drie generasies Blystroom-boere beoordeel die uitwerking van ’n onbeplande brand op produksie. Sedert die 1970’s het hulle teen bosindringing geveg. Handontbossing en die aanplant van bloubuffel (Cenchrus sp.) is hul oplossing vir die probleem. Kontant- en dekgewasse word tans ondersoek. Sleutel wenke Vir aggressiewe verbossing in gebiede met goeie grond en goeie reënval, maak dit sin om jou aanslag op te skerp deur die mees koste-effektiewe maniere te gebruik om van die bos ontslae te raak. Bloubuffelweiding is produktief. Jy moet egter seker maak dat jy genoeg diere het om hulle te bewei om die bloubuffel doeltreffend te stimuleer en hulle in ’n produktiewe en hoë gehalte groeitoestand te hou. Benaderings VEERKRAGTIGHEID VAN DIE PLAAS Laedigtheidbeweiding beteken die bees vreet selektief en die bloubuffel rus te veel. Dit lei tot lang, harde gras met slegs klein hoeveelhede goeie kwaliteitvoer op hul punte. Laedigtheidbeweiding moedig ook ander grasspesies van swakker gehalte aan om te vestig. Die bloubuffel-aangeplante lande sal baat vind by ’n hoë digtheid, vinnig bewegende rotasiebenadering om hul groei te handhaaf, om die plantgrondbouproses te stimuleer, en om goeie diereprestasie en hoë produksie per hektaar te verskaf. Dit sal die bloubuffel-polle aanmoedig om groter te word en langs die grond te kruip om nuwe plante te vestig. Hierdie benadering sal die aangeplante bloubuffelweiding in staat stel om langer te hou voordat dit bykomende ingryping vereis. Die veerkragtigheid en inkomstegenererende potensiaal van hierdie landerye kan verbeter word deur hoëdigtheid, vinnig-roterende selektiewe beweiding toe te pas om die plante te stimuleer KEUSE VAN DIER/S Braunvieh- en Nguni-kruisings op ’n bloubuffel land wat vir die eerste keer in 2005-6 aangeplant is en nou herplant moet word.

NAU members can access the latest events information from the Namibia Agricultural Union here. Gebeurtenisse 2022 LPO Kongres AgriOutlook 2022 NLU Kongres Veeprodusente-organisasie - Kongres 2022 Dekbrief Registrasievorm Vir enige navrae of om die dokumente in Engels te bekom, skakel Rina Hough of Anke Erasmus by 061-237838, [email protected] or [email protected] LPO congress 2022 AgriOutlook-kongres 2022 Kom sluit by ons aan vir die langverwagte Landbouvooruitsigte-konferensie wat vir Woensdag, 5 Oktober, by die Safari Hotel, Windhoek geskeduleer is. Registrasie 7h00, begin 08h00 Registrasiefooi N$300.00 REGISTRASIEVORM PROGRAM 2022 AgriOutook2022 NLU-kongres 2022 Dekbrief Registrasievorm NLU Kalender 2023 Vir enige navrae of om die dokumente in Engels te bekom, skakel Rina Hough of Anke Erasmus by 061-237838, [email protected] or [email protected] NAU Congress 2022

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Regenerative Praktyke Waar ons begin het Die herlewingslandbou projek is aangepak om die kern-suksesfaktore te identifiseer vir 'n lang-termyn volhoubare lanbou bedryf in Namibie 2012 Publisering van die Herlewingslandbou vir Lewendehaweprodusent boekie. 2015-2019 Bespoediging van die implementering van die strategie wat deur die EU en die Ministerie van Landbou befonds word 2020 NLU-herlewingsprogram begin 2022 Bekendstelling van Regenerating Namibia se Veeboere-boekie Wat ons geleer het Van die plase wat by die studie ingesluit is, terugvoer wat deur die gemeenskap ingedien is en ontleding wat oor akademiese studies gedoen is, is dit wat ons geleer het. Verken Gevallestudies Moenie 'n buitestander wees nie: Raak betrokke deur een van die NLU-boereverenigings en help om 'n verskil in die landbousektor te maak. Beskou

TUIS BEVINDINGE NAVORSING TERUGVOER GEVALLESTUDIES Sleutel resultate Plaasfeite Sleutel wenke Plaasfeite BESKRYWING Oostelike Sandveld. ONDERNEMING Spekulasie: Koop in beeste met hoë gewigstoename potensiaal, vetmaak en verkoop. EIENDOMSGROOTTE 6700 hektaar. FUNKSIONELE KLASSIFIKASIE VAN AREA Nie-aggressiewe bush- verdikking; erge ryp. GEMIDDELDE JAARLIKSE REËNVAL EN VERANDERLIKHEID Vir die afgelope 66 jaar is die gemiddeld 433 mm; laagste 164 mm; hoogste 832 mm. HOOGTE 1286 meter bo seespieël. BESIT OF HUUR Besit; voltydse bestuur. MOTIVERING VIR VERANDERING EN BENADERING Chris wil die plaas tot sy optimum potensiaal ontwikkel, begin by die grasse, en dan al die ander moontlikhede, soos droëland-mielieproduksie en groenteverbouing. HOOFVERNUWING Bosuitdunning en w eiveldbestuur teen lae digtheid met lang herstelperiodes. Die sigbare uitbreiding van vingergras polle wat hulself as hardlopers in ’n reguit lyn (links) gevestig het. Vingergras wat van binne ’n ou Stipagrostis-pol groei. Chris glo beweiding van beeste teen lae digthede laat die Stipagrostis oorrus, wat ideale omstandighede skep vir die vestiging van ander breëblaargrasse (regs). INSPIRERENDE VOORSTEL VAN DIE BOER: Die dae van die kleinboer is verby. Boere moet nou groter dink, saamwerk en hulpbronne deel. ’n Idee vir die toekoms sou wees om die potensiaal van ’n versameling plase in dieselfde gebied te bepaal, gebaseer op reënval, grondwater, ryp en bewerkbare grond. As sodanig kan ’n grondpotensiaalplan ontwikkel word, wat die stigting van ’n maatskappy sal insluit waaronder al hierdie plase bestuur sal word. Die maatskappy sal ’n direkteur insluit om die plase as ’n maatskappy te bestuur en vaardige tegniese mense om die onderneming se potensiaal te verwesenlik. Die plaaseienaars sal nie by die daaglikse besluitneming betrokke wees nie, maar sal dividende ontvang volgens hul bydraes tot die onderneming. Sleutel resultate Sedert Chris ’n koeikalfkudde bestuur, moes hy nog nooit vee verkoop of verskuif weens droogte nie. Lugbespuiting van bosdoders het ’n goeie balans van bome, smaaklike breëblaar struike, kruide en grasse gelaat. In plaas daarvan om ses jaar ná die lugbespuiting bosdoders vir nasorg te gebruik, word vuur gebruik. Die kampe word vir een jaar gerus om brandmateriaal op te bou vir beheerde brand. Brand is goedkoper en doeltreffender as bosdoders. Lae insetkoste ná lugbespuiting. Verskeie meerjarige grasse het onder verskeie toestande teruggekeer. Herlewing is duidelik aan die gang. Vingergras (Digitaria) en Brachiaria keer terug in gebiede waar groot bome gevrek het ná die lugbespuiting. Aangesien geen houtskoolproduksie plaasgevind het nie, vestig die grasse onder hierdie dooie bome. Panicum neem oor by die suurgras (Schmidtia) in die riviergebiede en begin nou in die oopte inbeweeg. Aangesien ryp die sekelbos (Dichrostachys) in die gebied beheer, bly dit op ’n bruikbare hoogte. Kweekgras (Cynodon) het gaandeweg die dongas oortrek, wat nou skuins in plaas van steil is. Dit dui daarop dat die water op die grond bly en nie vinnig en sterk vloei nie, of skade langs die vloei-area veroorsaak nie. Plaas Dabis (Oos) Chris Coetzee sê die koste van ’n bakkie wat in 1970 gekoop is (R2 200), is vandag dieselfde gemeet aan die geldwaarde van die hoeveelheid speenkalwers wat verkoop moet word. Motors is nie duurder nie; plaasproduktiwiteit het eerder drasties afgeneem, en dit moet ons as ’n besigheid, as ’n wetenskap en as ’n kuns intensief ondersoek. Sleutel wenke Om ’n goeie boer te wees moet jy jou plaas leer ken (m.a.w. die verskillende grondlae en hoe hulle funksioneer, hergroeitempo’s op verskillende gronde, bewerkbare gronde, gebiede met die beste potensiaal, ens.) Elke plant (grasse, kruide, bosse, struike en bome) het ’n funksie sowel as ’n rede om te wees waar dit is. Leer ken die plante op jou plaas, en hoe om hulle te bestuur. Waterpunte is goeie bestokking-aanwysers. As die waterpunt deur eenjarige plante oorheers word, is grond oorbestok; as dit deur goeie meerjariges oorheers word, beweeg jy in die regte rigting. Stap ná elke bestuursaksie van tyd tot tyd deur die kampe en neem waar wat gebeur het. Wat het verbeter en wat nie? Wanneer jy bos beheer, maak nie saak watter metode jy gebruik nie. Maak seker dat jy genoeg groot bome laat om skadu en skuiling en genoeg smaaklike bos te bied. Dit is noodsaaklik vir diereprestasie sowel as die handhawing van gesonde biodiversiteit van bome, bosse, struike, kruide en grasse. Wanneer om na die volgende kamp te skuif: • Weet wat om van elke kamp te verwag (d.w.s. wat is daar, kwaliteit en kwantiteit met betrekking tot tyd bestee in die kamp, diereprestasie en stimulering van gesogte plante).. • Wanneer lekverbruik toeneem en/of diere meer tyd by die water deurbring, beweeg na die volgende kamp. • Let op wat geëet word. Skuif die diere sodat die gesogte plante nie weer geëet word nie. Jy moet beplan wat om wanneer en waar te doen, en jy moet besluit watter benadering jou die beste marginale uitkoms gee (d.w.s. die hoogste opbrengs vir geld bestee). Moenie bosdoders gebruik in riviere of gebiede wat ’n vlak sandlaag (2 meter) met ’n kleilaag onder het nie. Dit dring die sandlaag binne, maar beweeg sywaarts bo die kleilaag en maak bome dood ver van waar die chemiese middel toegedien is.